Zaanse Schans là một ngôi làng đặc trưng của đất nước Hà Lan với những chiếc cối xay gió cổ có tuổi đời tới trên 300 năm.
Khung cảnh thôn quê thanh bình với cánh đồng trải dài tầm mắt, những cây cầu gỗ mảnh mai, thấp thoáng đây đó là những ngôi nhà gỗ cổ màu xanh lá cây có ô cửa sổ màu trắng, mang đậm dấu ấn kiến trúc của cư dân bản địa.
Nằm ở ngoại ô thủ đô Amsterdam với khoảng 10 phút đi tàu từ nhà ga trung tâm, ngôi làng có tổng cộng 13 chiếc cối xay gió, trong đó có 6 chiếc cối xay gió cổ nằm dọc theo bờ sông Zaanse thơ mộng. Những chiếc cối xay gió ở đây có những cái tuổi đời lên tới hơn 300 năm, được xây dựng từ thế kỷ XVII.
Làng Zaanse Schans không chỉ thu hút khách du lịch bởi những chiếc cối xay gió mà còn bởi phong cảnh hữu tình, ngoài những chiếc cối xay gió, du khách còn có thể tìm hiểu về những nét kiến trúc truyền thống của Hà Lan, qua những ngôi nhà cổ xây dựng từ thế kỷ trước.
Bên trong cối xay gió là các chi tiết cơ khí vận hành chuyển năng lượng gió cung cấp cho các ứng dụng hữu ích. Ban đầu, những chiếc cối xay gió được sử dụng để xay lúa và các loại nông sản. Về sau, chúng được sử dụng để bơm nước và hiện này được dùng để sản xuất điện.
Vì khu vực bên trong ngôi làng không quá rộng nên bạn hoàn toàn có thể đi bộ từ ngoài vào và thăm thú các khu xưởng, cối xay gió và cảnh vật thiên nhiên nơi đây.
Nếu muốn, bạn có thể thuê một chiếc xe đạp, phương tiện chủ yếu để đi lại trong làng. Bạn dễ dàng bắt gặp xe đạp ở khắp mọi nơi, họ đi rất nhanh nên bạn luôn phải chú ý đi đúng phần đường của mình nếu không muốn bị đụng trúng.
Một số điểm chính để tham quan ở đây là những ngôi nhà gỗ nhỏ, cối xay gió và các xưởng chế tác thủ công. Các ngôi nhà gỗ ở đây người dân vẫn đang sinh sống bình thường. Các cối xay gió bạn có thể vào bên trong để tận mắt xem nó hoạt động ra sao. Tuy nhiên muốn vào thăm quan bên trong bạn phải bỏ ra vài Euro.
Xưởng chế tác giày thủ công là nơi khá thú vị. Bạn có thể tận mắt chứng kiến quá trình các người thợ làm ra những chiếc giày gỗ từ những khúc gỗ thô sơ ban đầu. Những chiếc giày gỗ đầy màu sắc được bán ngay tại xưởng cho du khách mua làm quà lưu niệm.
Cách đi đến làng cối xay gió Zaanse Schans đơn giản nhất là đi tàu. Bạn chỉ mất khoảng 20 phút đi từ nhà ga chính của Amsterdam đến bến Zaandijk với tiền vé chỉ khoảng vài Euro. Sau khi tới bến đó, bạn chỉ cần đi bộ theo chỉ dẫn khoảng 15-20 phút là tới được ngôi làng. Ngoài ra bạn có thể đi bus 391 từ nhà ga chính của Amsterdam, nhưng sẽ mất thời gian và không tiện bằng tàu.